Það var glatt á hjalla í jólaboði sem Jónína Jörgensdóttir hélt fyrir nokkrar hressar konur á Hrafnistu í Reykjavík þegar blaðamaður kíkti við í síðustu viku. Þessar konur hittast á hverjum föstudegi og ræða saman um lífið og tilveruna. Meðfylgjandi grein birtist í helgarblaðinu um síðustu helgi þar sem þessar hressu konur rifja upp jólin fyrr á tímum.
Borðar ekki rjúpur vegna Jónasar Hallgrímssonar Konurnar á Hrafnistu ræða jólahefðir, Bíldudals grænar baunir og jólastressið.
„Það var ekki mikið af pökkum hér áður fyrr. Ég var átta ára þegar ég fékk fyrstu jólagjöfina. Það var kertapakki, lítill með snúnum kertum í öllum regnbogans litum. Það var ekkert rafmagn þá og þegar fór að birta af degi á jóladag þá fór ég með kertin fram í bæjardyr til að skoða herlegheitin, ég gleymi þessu aldrei,“ segir Hólmfríður, íbúi á Hrafnistu í Reykjavík. Þegar blaðamaður kom á Hrafnistu var jólakvennaboð í matstofunni. Það verið að ræða gamlar og nýjar jólahefðir, hvernig jólamaturinn hefur þróast og hvað gjafamenningin hefur breyst. Á borðum var jólabland, hangikjöt og smákökur. „Nú er mikil hefð fyrir rjúpum en ég vil bara ekki láta drepa rjúpur. Eftir að ég las kvæðið Óhræsið eftir Jónas Hallgrímsson um rjúpuna þá get ég ekki hugsað mér að borða hana,“ segir Þorgerður. „Grænar baunir frá Ora og vel brúnaðar kartöflur með miklum sykri og heimagert rauðkál verða alltaf að vera á jólunum,“ segir Þórunn Benný. „Bíldudals grænu baunirnar stóðu samt alltaf fyrir sínu,“ segir Þorgerður og beinir orðum sínum til Þórunnar. Pása var tekin á umræðum um mat og lesið var kvæði frá Stefáni frá Hvítadal um jólin: kertin mín.“
„Ó, blessuð jólin,
er barn ég var.
Ó, mörg er gleðin að minnast þar.
Í gullnum ljóma,
hver gjöf mér skín.
En kærust vor mér
kertin mín.“
„Þetta lýsir nú boðskap jólanna,“ segir Hólmfríður, „og hvað er hægt að gleðjast yfir litlu,“ segir Þórunn. Konurnar á Hrafnistu taka eftir því að meira stress fylgi jólunum nú en áður fyrr. „Ég var nú að taka eftir því í útvarpinu, því ég hlusta bara á útvarp, að það var verið að tala um undirbúning jólanna og allt í kringum þau og það var hvergi minnst á það að það hafi barn fæðst á jólunum,“ segir Hólmfríður. „Það eru flestir búnir að gleyma því. Allir að kafna í þessum gjöfum og veseni,“ segir Þórunn um jólastressið sem einkennir landann um þessar mundir. „Alltaf klukkan sex á að- fangadag átti maður að vera kominn í jólafötin. Þá var lesinn húslestur af húsbónda heimilisins,“ segir Þórunn. Húslestur var stund á heimili fólks og lesin guðsorð þegar heimilisfólk hafði ekki tök á að fara til kirkju til messu vegna veðurs. „Þessi stund var heilög og tengdi fjölskylduna saman. Núna eru allir að flýta sér, ég bara skil þetta ekki,“ segir Hólmfríður. „Á mínu heimili var alltaf lesið guð- spjallið áður en pakkarnir voru teknir upp, við vorum ekkert að flýta okkur,“ segir Þorgerður og brosir. Jólaboðinu lauk með laginu Bráðum koma blessuð jólin til þess að koma öllum í jólaskapið.
Texti: Helga Dögg Ólafsdóttir This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
